Xử lý khi bị chó cắn chuẩn nhất

Bị chó cắn phải làm thế nào? Cách xử lý vết chó cắn để không nhiễm trùng và phòng dại? Có nhất thiết phải đến trạm y tế hay không?
Khi chơi với những "anh bạn bốn chân", trẻ có thể bị tai nạn chó cắn bất cứ lúc nào.
Chó, mèo là những vật nuôi ngày càng trở nên gần gũi, thân thiết hơn với mỗi gia đình. Bình thường chúng là những con vật thông minh và cực kỳ đáng yêu. Nhưng không phải vì vậy mà chúng ta chủ quan để trẻ nhỏ gần chúng.
Trẻ con rất ngây thơ không nhận thức được hết những nguy hiểm xung quanh nên đối với chúng, những chú chó là người bạn ngộ nghĩnh và “an toàn”. Trẻ hồn nhiên leo trèo lên người chó, cấu véo hoặc cho cả tay vào mồm “anh bạn bốn chân” này. Điều này cực kỳ nguy hiểm, trẻ có thể bị chó cắn bất cứ lúc nào khi nó nổi giận.
Do đó, các bậc phụ huynh cần phải lưu ý khi trong nhà vừa có trẻ con lại vừa nuôi chó:
- Cần tiêm phòng dại cho vật nuôi
- Các bạn phải quan tâm để mắt tới trẻ khi trẻ đang chơi đùa với chó, đặc biệt là những trẻ đang tập bò, tập đi…
Với những bé lớn tuổi hơn, cha mẹ cần phải dặn dò con không được thò tay vào mồm chó, không được đùa nghịch thái quá (trêu chọc, nhảy lên người hay cấu véo khi chú chó đang ngủ) khiến chúng nổi giận sẽ quay lại cắn bé. Trẻ từ 3-4 tuổi trở lên hoàn toàn có thể ý thức được những lời giảng dạy của bậc cha mẹ, bạn hãy nói cho bé hiểu rằng nếu bị chó cắn thì sẽ nguy hiểm thế nào để trẻ tự bảo vệ bản thân mình.
Dạy cho trẻ biết yêu thương loài vật bằng những hành động như vuốt ve nhẹ nhàng.
Cách xử lý khi trẻ bị chó cắn
Nếu bé chẳng may bị chó cắn, trước hết bạn cần giữ thái độ thật bình tĩnh để tránh trẻ bị hoảng sợ. Tham khảo ý kiến của một số bác sĩ ở bệnh viện Nhi đồng 1, chúng tôi xin đưa ra những lưu ý cơ bản khi xử lý vết thương cho trẻ.

- Kiểm tra xem vết cắn trên người trẻ để xác định mức độ nặng nhẹ:
Bé bị bao nhiêu vết cắn trên người, ở vị trí nào? (thường thì bé hay bị chó cắn ở chân hoặc tay)
Vết thương có nặng không: bé chỉ bị trầy, xước ngoài Da hay bị cắn sâu và chảy máu?
- Xử lý tại nhà:
Sử dụng nước sạch và xà phòng để rửa vết thương cho bé, nên xả nước mạnh vào vết thương trong khoảng 5 phút.
Sát trùng vết thương bằng dung dịch sát khuẩn (cồn 70 độ hoặc dung dịch iốt).
Băng hờ vết thương bằng vải sạch và mềm, không nên băng kín.
Đưa trẻ đến cơ sở y tế để được bác sĩ điều trị.
- Cấp cứu: Nếu như vết thương của trẻ nghiêm trọng (vết cắn rất sâu, bị chảy máu nhiều), trẻ xuất hiện dấu hiệu mất máu, mệt, ngất xỉu, Da xanh tái… thì gia đình cần phải đưa ngay đến bệnh viện gần nhất để được cấp cứu kịp thời.
- Tiêm phòng dại: Trẻ bị chó cắn đều cần được tiêm phòng dại càng sớm càng tốt. Bên cạnh đó, tùy vào tình trạng vết thương bác sĩ sẽ quyết định xem có nên tiêm ngừa uốn ván và tiêm huyết thanh kháng dại (nếu vết cắn nằm ở nơi có nhiều dây thần kinh) hay không.
- Theo dõi vật nuôi: Sau khi bị chó cắn, bên cạnh việc theo dõi sức khỏe của trẻ, gia đình còn phải theo dõi chó trong vòng 10 ngày xem chúng có phát bệnh dại hay không.
Xử trí khi bị chó cắn để phòng bệnh dại
- Dại là bệnh viêm não tủy cấp tính do virus dại gây nên. Người bị nhiễm virus dại sẽ lên cơn dại và tử vong nếu không được xử trí đúng cách và kịp thời. Vậy cách xử lý khi bị chó cắn thế nào để an toàn?
Xử lý vết thương
Cần xử lý ngay vết thương khi bị chó cắn bằng cách rửa sạch vết thương bằng xà phòng đặc 20%, nước muối 0,9%. Sau đó sát khuẩn vết thương bằng cồn. Trường hợp cần thiết có thể cắt lọc vết thương nhưng không được khâu ngay, chỉ được quyền khaia khi vết cắn đã trải qua 3 ngày để tránh sự phát tán của virus dại. Sát khuẩn vết thương để tránh bội nhiễm và giảm lượng virus xâm nhập đến mức tối thiểu.
Trường hợp không cần tiêm vaccine mà chỉ cần theo dõi trong vòng 10 đến 15 ngày vết cắn khá nhẹ, xảy ra ở chân hoặc khá xa khu vực thần kinh trung ương, và con vật bình thường không có dấu hiệu bệnh dại. Trong thời gian theo dõi, nếu chó bị chết, mất tích hoặc bị làm thịt thì phải đi tiêm vaccine ngay. Nếu sau 15 ngay, mọi thứ vẫn bình thường thì không cần tiêm vaccine.
Tiêm huyết thanh hay vắc xin?
Trường hợp bị chó cắn mà con vật có dấu hiệu bệnh dại hoặc đang lên cơn dại, vết cắn xảy ra ở đầu, mặt, cổ, đầu chi nơi có nhiều dây thần kinh, bộ phận sinh dục… thì phải đi tiêm đồng thời cả vaccine phòng dại và huyết thanh kháng dại.
Điều cần lưu ý nữa là phải tiêm vaccine sau khi bị chó căn trong trường hợp chó cắn nhẹ, xa thần kinh trung ương nhưng không theo dõi được con chó; vết cắn không nặng và xa thần kinh trung ương nhưng thời điểm bị chó cắn, con chó đó đang bị ốm.
Việc tiêm huyết thanh kháng dại sẽ không còn tác dụng nếu bạn đưa nạn nhân đến cơ sở y tế muộn sau khi bị chó cắn, vì thế chỉ tiệm vaccine. Ngoài ra, các cán bộ thú y, người chăm sóc chó hoặc thú rừng, kỹ thuật viên thường xuyên làm việc trong phòng thí nghiệm cũng cần phải tiêm vaccine phòng dại để đảm bảo an toàn vì có có nguy cơ nhiễm virus dại rất cao.
Khi tiêm vắc-xin dại phải tiêm đủ liều theo quy định của loại vắc-xin, sử dụng đúng liều lượng, kỹ thuật và tiêm đúng khoảng cách giữa các mũi tiêm theo hướng dẫn. Vắc-xin phải được bảo quản ở nhiệt độ từ 4-8oC. Trong thời gian tiêm, không được làm việc quá sức, không nên uống rượu và dùng các chất kích thích; không sử dụng các thuốc nhóm corticoides, adrenocorticotrophic hormone (ACTH), thuốc làm giảm miễn dịch trong và sau khi tiêm vắc-xin dại 6 tháng.
Theo Viện Pasteur Nha Trang, thời gian qua, mỗi năm ở các tỉnh duyên hải miền Trung có từ 80 - 85 ngàn người phải tiêm phòng do bị chó cắn; trong đó số trường hợp tử vong từ 5 - 8.